Ο στρατηγικός σχεδιασμός των ανθρωπίνων πόρων στη δημόσια διοίκηση την εποχή της δημοσιονομικής κρίσης ως μοχλός διοικητικής μεταρρύθμισης
Τίτλος:
Strategic planning of human resources in public administration in times of financial crisis as a keystone for administrative reform
Κύρια Υπευθυνότητα:
Γιαννούκου, Μαρία Α.
Επιβλέπων:
Μπέσιλα-Βήκα, Ευρυδίκη
Θέματα:
Keywords:
Στρατηγική, ανθρώπινο δυναμικό, δημόσια διοίκηση, διοικητική μεταρρύθμιση Strategy, human resources, public administration, adminstrative reform
Ημερομηνία Έκδοσης:
2016
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Από την έναρξη της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης το 2008 πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, θέσπισαν μέτρα και εισήγαγαν σημαντικές διαρθρωτικές αλλαγές με σκοπό, αφενός την αποκατάσταση των δημόσιων οικονομικών μεγεθών τους και αφετέρου τον εκσυγχρονισμό των διοικητικών συστημάτων τους. Έχει γίνει πλέον αντιληπτό από τις κυβερνήσεις ότι απαιτούνται συνεχείς προσπάθειες για μια πιο ευέλικτη διαχείριση της δημόσιας διοίκησης, η οποία οφείλει να λειτουργεί αποτελεσματικά, σε όρους ποιότητας των παρεχόμενων προς τους πολίτες υπηρεσιών, και αποδοτικά, σε όρους λειτουργικού κόστους. Με αφορμή τις πρωτοφανείς σε ένταση επιπτώσεις της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης στην ελληνική οικονομία και τις δραστικές προσαρμογές, τις οποίες η χώρα μας έπρεπε μέσα σε ασφυκτικά χρονικά περιθώρια να υλοποιήσει, σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να καταδείξει το στρατηγικό σχεδιασμό του ανθρώπινου δυναμικού στη Δημόσια Διοίκηση ως καθοριστικό παράγοντα στην επίτευξη διοικητικών μεταρρυθμίσεων. Είναι πλέον αντιληπτό ότι η ευθυγράμμιση της διαχείρισης των ανθρωπίνων πόρων με τους στρατηγικούς στόχους των δημοσίων οργανισμών θα τους βοηθήσει να ανταποκριθούν στις διαρκώς μεταβαλλόμενες ανάγκες της κοινωνίας. Κύριο μεθοδολογικό εργαλείο για την εκπόνηση της παρούσας εργασίας υπήρξε η ανασκόπηση της ελληνικής και ξενόγλωσσης βιβλιογραφίας και αρθρογραφίας σχετικά με τη στρατηγική διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού και η μελέτη του κανονιστικού πλαισίου, καθώς και ειδικών εκθέσεων που συνόδευαν κάθε φορά τα επιμέρους σχέδια νόμου που μεταρρύθμιζαν το πλαίσιο μέσα στο οποίο αναπτύσσεται η διοίκηση ανθρωπίνων πόρων στην ελληνική δημόσια διοίκηση. Η παρούσα εργασία απαρτίζεται από πέντε κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο ορίζεται η έννοια και το περιεχόμενο της στρατηγικής, τεκμηριώνεται η αναγκαιότητα ύπαρξης στρατηγικού σχεδιασμού στους οργανισμούς, αναλύονται τα διακριτά στάδια για την κατάρτισή του και γίνεται αποτύπωση της σύνδεσης της στρατηγικής των οργανισμών με την οργανωσιακή τους κουλτούρα. Αντικείμενο του δεύτερου κεφαλαίου αποτελεί το θεωρητικό υπόβαθρο των λειτουργιών της διοίκησης ανθρωπίνων πόρων και η σύνδεσή τους με τους στρατηγικούς στόχους των οργανισμών. Στο πλαίσιο μελέτης της ελληνικής δημόσιας διοίκησης, στο τρίτο κεφάλαιο επιχειρείται η παρουσίαση των μεταβολών στο θεσμικό πλαίσιο που διέπει τις λειτουργίες του ανθρώπινου δυναμικού της. Ακολούθως, στο τέταρτο κεφάλαιο της παρούσας εργασίας εξετάζονται οι κυριότεροι νόμοι που θεσπίστηκαν στο πλαίσιο των μνημονιακών υποχρεώσεων της χώρας μας, οι οποίοι είχαν σημαντικότατες επιπτώσεις σε ζητήματα που αφορούσαν το προσωπικό του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπως η εργασιακή εφεδρεία, η διαθεσιμότητα και γενικότερα η κινητικότητα του προσωπικού, η κατάργηση των κενών οργανικών θέσεων, τα συστήματα βαθμολογικής και μισθολογικής εξέλιξης των υπαλλήλων. Στο τέλος του κεφαλαίου επιχειρείται μια κριτική αποτίμηση των μέτρων που θεσπίστηκαν, ενώ παρουσιάζεται και η ανατροπή σε μεγάλο μέρος αυτών από το Ν. 4325/2015. Τέλος, στο πέμπτο κεφάλαιο επιχειρείται η σύνδεση του στρατηγικού σχεδιασμού των ανθρώπινων πόρων στη Δημόσια Διοίκηση, με εργαλεία και πρακτικές της διοικητικής επιστήμης, όπως το Νέο Δημόσιο Μάνατζμεντ, η Διοίκηση Ολικής Ποιότητας, η Διοίκηση Αλλαγών, η Ηγεσία και η εφαρμογή της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, ενώ, επίσης, αναφέρονται ως «καλές πρακτικές» περιπτώσεις χωρών που εφάρμοσαν πολιτικές διαχείρισης των ανθρώπινων πόρων στα συστήματα δημόσιας διοίκησής τους, οι οποίες προσέδωσαν στρατηγική ευελιξία στο δημόσιο τομέα τους. Συμπερασματικά, μπορούμε να αναφέρουμε ότι η παγκόσμια οικονομική κρίση προκάλεσε και συνεχίζει να προκαλεί πιέσεις στις κυβερνήσεις για εφαρμογή πολιτικών που αποσκοπούν στη δημιουργία μιας πιο ευέλικτής και πιο στρατηγικής δημόσιας διοίκησης. Στη χώρα μας, δυστυχώς, τα μέτρα που υιοθετήθηκαν επικεντρώθηκαν περισσότερο στην αποκατάσταση των δημοσιονομικών ανισορροπιών μέσω του περιορισμού του αριθμού των εργαζομένων στο δημόσιο και της περικοπής των αποδοχών του. Η υιοθέτηση, όμως, μιας τέτοιου είδους προσέγγισης για τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού, η οποία δε συνδυάζεται με ουσιαστικές διαθρωτικές αλλαγές στον τρόπο που είναι οργανωμένη και λειτουργεί η δημόσια διοίκηση, απλά απαξιώνει το προσωπικό που τη στελεχώνει, το οποίο λειτουργεί με «πληγωμένο» ηθικό και χωρίς κίνητρα. Παράλληλα, ο δημόσιος τομέας χάνει την ελκυστικότητα του ως εργοδότης και την ικανότητα του να προσελκύει και να διατηρεί εξειδικευμένους και με υψηλά προσόντα εργαζόμενους. Έτσι, μακροπρόθεσμα η δημόσια διοίκηση είναι καταδικασμένη να αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα στην προσαρμογή της στις νέες συνθήκες του περιβάλλοντος και αδυναμία να ανταποκριθεί στις μεταβαλλόμενες ανάγκες των πολιτών.
Abstract:
Since the start of the global economic crisis in 2008 many countries, including Greece, have introduced measures and made significant structural changes in order both to restore their public finances and also to modernize their administrative systems. It is now understood by governments that sustained efforts are needed for a more flexible management of the public administration, which must operate effectively, in terms of quality of services provided to citizens, and efficiently, in terms of operating costs. In light of the unprecedented impact of the global financial crisis on the Greek economy and the drastic adjustments our country had to implement in rigid timeframes, the purpose of this thesis is to demonstrate the strategic planning of human resources in public administration as a key factor in achieving administrative reform. It is now understood that the alignment of human resource management with the strategic objectives of the public services will help them to respond to changing needs of society. Main methodological tool for the preparation of this thesis has been the review of greek and foreign literature on the strategic management of human resources and the study of the regulatory framework (legislation and special reports on draft laws) for human resources in the Greek Public Administration. This thesis consists of five chapters. The first chapter defines the meaning and scope of strategy, demonstrates the necessity of strategic planning in organizations, analyzes the different stages of strategy formulation and implementation and links strategy with organizational culture. The second chapter is about the theoretical basis of human resources management’s functions and the way they are connected with organizations’ strategic goals. In the third chapter, the Greek Public Administration is examined and an attempt is made to present changes occasionally introduced in the legislative framework which determines the operation of its staff. Following, the fourth chapter examines some of the main measures, such as annulment of void positions and pre-retirement availability, employment reserve, restructuring of public services and reshuffling of organic positions, mobility schemes, changes in grading system for promotions and wage evolution imposed by the programs of fiscal consolidation our country is obliged to follow and the major impact of these measures on state employees. At the end of this chapter a critical evaluation of changes that were adopted is attempted and law 4325/2015, which reinstated personnel and re-established abolished sectors and specialties, is presented. Finally, the fifth chapter of this thesis links strategic planning of human resources in Public Administration with management practices such as New Public Management, Total Quality Management, Change Management, Leadership and e – Government, while countries that achieved to increase strategic flexibility of their public sector by introducing new HRM policies are presented as cases of “good practice”. In conclusion, global economic crisis has caused and continues to cause pressure on governments to implement policies in order to create a more flexible and more strategic Public Administration. Unfortunately, in our country, the measures adopted were mainly focused on restoring fiscal imbalances by reducing the number of state employees and cutting down the wages of civil servants. However, adopting this kind of HRM policies but failing to introduce other structural changes to Public Administration simply discredits civil servants, who are discouraged and devoid of incentives. At the same time, public sector losses its attractiveness as an employer and its ability to retain highly qualified employees. As a result, Public Administration is bound to face serious problems in adapting to new environmental conditions and meeting the changing needs of citizens.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης, ΠΜΣ, κατεύθυνση Διοικητική Επιστήμη και Δημόσιο Μάνατζμεντ, 2016
