Το διεθνές και ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο για την καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας
Τίτλος:
The international and european regulatory framework of combating financing of terrorism
Κύρια Υπευθυνότητα:
Χανιωτάκη, Αικατερίνη Ι.
Επιβλέπων:
Γκόρτσος, Χρήστος Β.
Θέματα:
Keywords:
Ρυθμιστικό πλαίσιο, χρηματοδότηση τρομοκρατίας Regulatory framework, financing of terrorism
Ημερομηνία Έκδοσης:
2015
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η παρούσα διπλωματική εργασία πραγματεύεται το θέμα της καταπολέμησης της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (combating terrorism financing - CFT) σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο. Αν και η τρομοκρατία και η χρηματοδότηση αυτής συνακόλουθα, είναι ζητήματα που απασχολούν τις ρυθμιστικές αρχές εδώ και καιρό, οι διαστάσεις που έχει λάβει σήμερα το θέμα, το τοποθετούν στις πιο επείγουσες προτεραιότητες διεθνών οργανισμών και κυβερνήσεων. Ο λόγος που καθιστά την αντιμετώπιση του φαινομένου αυτού εξαιρετικά σημαντική, είναι το γεγονός ότι εκτός του ότι είναι απόλυτη ανάγκη η ύπαρξη ασφάλειας διεθνώς μέσω της αποτροπής τρομοκρατικών επιθέσεων, προστασίας χρήζει και το χρηματοπιστωτικό σύστημα το οποίο χρησιμοποιούμενο για της οικονομικές ανάγκες των τρομοκρατών βάλλεται, αποσταθεροποιείται και αμφισβητείται η αξιοπιστία αυτού, με αποτέλεσμα η θωράκιση των πιστωτικών ιδρυμάτων και των χρηματοπιστωτικών οργανισμών να είναι το διακύβευμα για να διατηρηθεί η σταθερότητα και βιωσιμότητα του οικονομικού συστήματος. Στις σελίδες που ακολουθούν επιδιώκεται αρχικά μία θεωρητική προσέγγιση του φαινομένου. Στο πρώτο κεφάλαιο, επιχειρείται η απόδοση του ορισμού της τρομοκρατίας και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας μέσα από τη διεθνή και ευρωπαϊκή σκοπιά. Αναλύονται οι δυσκολίες που προκύπτουν στην οριοθέτηση και οι λόγοι αυτών, αλλά και η σύνδεση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας με την καταπολέμηση του φαινομένου της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Εν συνεχεία, στο δεύτερο κεφάλαιο αναλύεται το διεθνές ρυθμιστικό πλαίσιο για την καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, από οργανισμούς παγκόσμιας εμβέλειας (Ομάδα Χρηματοοικονομικής Δράσης (Financial Action Task Force on Money Laundering, F.A.T.F.), Επιτροπή της Βασιλείας για την Τραπεζική Εποπτεία (Basel Committee on Banking Supervision, B.C.B.S.) και Ηνωμένα Έθνη). Οι εν λόγω οργανισμοί, μέσω συστάσεων, εκθέσεων, κανόνων και συμβάσεων θέτουν πρότυπα συμμόρφωσης τα οποία τηρούν ή τουλάχιστον δεσμεύονται να τηρούν τα περισσότερα κράτη, καθώς το φαινόμενο αυτό αντιμετωπίζεται μόνο σε συλλογικό επίπεδο ενώ οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση που θα είχε ως αποτέλεσμα να καταπολεμήσει το φαινόμενο μεμονωμένα, αποσπασματικά ή με συνδυασμό διαφορετικών και ετερόκλητων προσεγγίσεων, ουδόλως θα είχε επιτυχία. Το τρίτο κεφάλαιο, αντίστοιχα, αναφέρεται στο ρυθμιστικό πλαίσιο σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Κοινοτικά όργανα μέσω κανονισμών, οδηγιών και αποφάσεων, υφαίνουν το ρυθμιστικό πλέγμα για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Στο κεφάλαιο αυτό, γίνεται μια εκτενέστερη αναφορά στην τελευταία οδηγία και στον κανονισμό, οι οποίοι στόχο έχουν να εναρμονίσουν το ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο με το προσφάτως τροποποιηθέν διεθνές (μετά τις μεταβολές που έλαβαν χώρα στις Συστάσεις της FATF το 2012) αλλά και να ενισχύσουν τους κανόνες της Ένωσης για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. Τέλος, η γράφουσα καταλήγει σε συμπεράσματα σε σχέση αρχικά με το προϋπάρχον ρυθμιστικό πλαίσιο. Εντοπίζονται εν συνεχεία οι αδυναμίες αυτού και τονίζεται η ανάγκη ύπαρξης του νέου ρυθμιστικού πλαισίου. Έμφαση δίδεται και στην επίδραση που έχει η γραμμή που προτείνεται σε διεθνές επίπεδο ως προς την αντιμετώπιση του φαινομένου από τον ευρωπαίο νομοθέτη. Συγκεκριμένα, λαμβάνει χώρα ένας σχολιασμός του πώς εν τέλει καταλήγουν οι διεθνείς κατευθυντήριες να συνιστούν νόμους των κρατών και εξετάζεται το ποία είναι η θέση της ευρωπαϊκής ένωσης σε όλη αυτή τη νομοπαραγωγική διαδικασία. Καταληκτικά, παρατίθεται σε πίνακα το διεθνές και ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο που βρίσκεται σε ισχύ σήμερα προς διευκόλυνση του αναγνώστη για το τι σήμερα έχει εφαρμογή αλλά και για το πώς και βάσει ποιών κατευθυντήριων προήλθε αυτό. Παρατίθενται επίσης, ορισμένοι πίνακες και διαγράμματα σχετικά και ενδεικτικά του ζητήματος τα οποία αναδεικνύουν κάποιες πτυχές του φαινομένου με ενάργεια.
Abstract:
The present diplomatic paper is about the combating of terrorist financing (CFT) globally and in a European level. Although terrorism and the financing of it are issues that concern the regulatory agencies for a long period of time, the dimensions that the issue has received today put it on the most urgent priorities of international organizations and governments. The reason that makes tackling the phenomenon extremely important, is the fact that besides the absolute need for the existence of safety worldwide by preventing terrorist attacks, the financial system which is challenged, destabilized and being questioned as for its liability due to its use for economic needs of terrorists, needs also protection, so the shielding of credit institutions and financial institutions for the maintenance of the stability and sustainability of the economic system is a challenge. On the following pages is initially sought a theoretical approach to the phenomenon. In the first chapter an attempt is made in order to define terrorism and terrorism financing on an international and European perspective. The difficulties of the attempt are mentioned and analyzed as well as the reasons for that and furthermore the connection between combating financing of terrorism and money laundering is also mentioned. Subsequently, the second chapter analyzes the international legal framework for combating the financing of terrorism, from global organizations (FATF (Financial Action Task Force on Money Laundering, FATF.), Basel Committee on Banking Supervision (Basel Committee on Banking Supervision, BCBS) and the UN). These organizations, through recommendations, reports, rules and conventions set standards of compliance which most states follow or at least undertake to follow, as this phenomenon can only be faced collectively and any other approach which could lead to combat the phenomenon individually or by a combination of different and disparate approaches would not have been successful. The third chapter, respectively, refers to the regulatory framework at a European level. Community institutions via regulations, directives and decisions try to tackle the phenomenon. This chapter is an extensive report on the latter Directive and Regulation, which aim to harmonize the European regulatory framework with the recently modified international (after the changes that took place in the Recommendations of the FATF 2012) and to strengthen the rules of the Union for combating money laundering and terrorist financing. Finally, the writer makes some conclusions regarding the pre-existing regulatory framework. The shortfalls of its capability are mentioned and the need for a new regulatory framework is highlighted. Emphasis is given also, to how the European Union legislature is affected by the line proposed at an international level in responding the phenomenon. Specifically, a commentary takes place, of how international guidelines are finally ending up constitute laws of states and is also presented the position of the European Union in the whole legislative process. Last but not least, there is a table available, with the international and European regulatory framework that is in force today for the convenience of the reader of what currently applies and how and according to which guidelines it originated. What is more, there are also some tables and charts relevant and indicative of the issue which highlight some aspects of the phenomenon vividly.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, ΠΜΣ, κατεύθυνση Διεθνές Οικονομικό, Χρηματοοικονομικό και Τραπεζικό Δίκαιο, 2015
