Χωρικός σχεδιασμός σε αστικό περιβάλλον και υπαίθρου: εναλλακτικές στρατηγικές βιώσιμης ανάπτυξης, μελέτες περίπτωσης
Τίτλος:
Spatial planning in urban and rural environment: alternative sustainable development strategies, case studies
Κύρια Υπευθυνότητα:
Μπαμπάσης, Ελευθέριος Γ.
Επιβλέπων:
Κυβέλου-Χιωτίνη, Στέλλα-Σοφία
Θέματα:
Keywords:
Spatial planning, countryside and urban environment, sustainable development, evolutionary resilience, social-ecological systems
Ημερομηνία Έκδοσης:
2020
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Στόχος της εργασίας είναι να αποτυπώσει εναλλακτικές προτάσεις χωρικού σχεδιασμού τόσο σε περιβάλλον υπαίθρου όσο και σε αστικό περιβάλλον αναδεικνύοντας το ρόλο των οικοσυστημικών υπηρεσιών και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Συνεκτικός παράγοντας για την σύγκριση μεταξύ των δύο υπό μελέτη περιοχών είναι τα υδατορέματα και πώς αυτά μπορούν να ενταχθούν σε ένα πλαίσιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας. Πιο συγκεκριμένα, από την μία πλευρά η εργασία μελετά κατά πόσο εναλλακτικές στρατηγικές χωρικού σχεδιασμού μπορούν να εφαρμοστούν υπό τα πρίσμα της θεωρίας της “Ανθεκτικότητας” (Resilience) και της Αλληλέγγυας Κοινωνικής Οικονομίας σε περιβάλλον Υπαίθρου. Εστιάζουμε σε παρεμβάσεις χωρικού σχεδιασμού και προτάσεις οι οποίες θεωρούμε ότι μπορούν να συμβάλουν στην αναβάθμιση της ποιότητας της ζωής των κατοίκων της Υπαίθρου και παράλληλα στην δημιουργία οικονομιών κλίμακας ώστε να στηριχθεί η τοπική οικονομία και το εισόδημα των κατοίκων που διαβιούν σε μία ευρύτερη περιοχή από την ζώνη παρεμβάσεων που προτείνουμε. Η υπό εξέταση περιοχή είναι ο Φωκικός Κηφισός, κοιλάδα Αρχαίας Δωρίδας (Π.Ε Φθιώτιδας). Από την άλλη πλευρά, στο Αστικό Περιβάλλον η εστίαση είναι σε εναλλακτικές στρατηγικές χωρικού σχεδιασμού που αφορούν την διαχείριση και ανάδειξη των ρεμάτων Εσχατιάς και Ποδονίφτη με σκοπό την ενοποίηση ευρύτερων περιοχών πρασίνου και την διατήρηση της βιοποικιλότητας υπό το πρίσμα και της ¨πράσινης υποδομής» (green infrastructure). Στο πρώτο κεφάλαιο πραγματοποιείται μία εισαγωγή στους σκοπούς και τους στόχους της παρούσας εργασίας και αποτυπώνεται η διάρθρωση των ενοτήτων. Στο δεύτερο και τρίτο κεφάλαιο αναφερόμαστε στη μεθοδολογική προσέγγιση και την επιλογή των δύο περιοχών μελέτης σε περιβάλλον υπαίθρου και αστικό περιβάλλον. Επίσης αναφερόμαστε στο θεωρητικό υπόβαθρο. Αναλύεται η έννοια της αλληλέγγυας Κοινωνικής Οικονομίας και εξετάζεται το Μοντέλο της Ανθεκτικότητας και ο Προσαρμοστικός Κύκλος του Holling. Στο τέταρτο κεφάλαιο γίνεται μία αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης στις δύο ευρύτερες περιοχές εξέτασης την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και της Περιφέρεια Αττικής αντίστοιχα ενώ στο πέμπτο και έκτο κεφάλαιο πραγματοποιείται μία ανάλυση των συμπερασμάτων της επιτόπιας έρευνας και προτάσεις εναλλακτικών δράσεων χωρικού σχεδιασμού. Αυτό γίνεται με τη χρήση επιτόπιας έρευνας και σχετικού ερωτηματολογίου και η ανάλυση των απαντήσεων αναδεικνύει την ανάγκη διασύνδεση φύσης και πολιτισμού, ανάδειξης του φυσικού κάλλους μέσω πολιτιστικών διαδρομών για την προβολή της ιστορίας του συγκεκριμένου τόπου και την διασύνδεση του τρίπτυχου: ιστορία, πολιτισμός, διατροφή/τοπικά προϊόντα. Στο έβδομο κεφάλαιο προτείνουμε παρεμβάσεις χωρικού σχεδιασμού που αφορούν κατ’αναλογία το υποβαθμισμένο αστικό περιβάλλον, εστιάζοντας στη διαχείριση και ανάδειξη των ρεμάτων Εσχατιάς και Ποδονίφτη, εντός του λεκανοπεδίου της Αττικής. Σημειώνεται βεβαίως ότι για την δεύτερη μελέτη περίπτωσης δεν έγινε επιτόπια έρευνα.
Abstract:
The aim of the essay is to capture alternative spatial design proposals in an outdoor and urban environment, highlighting the role of ecosystem services and biodiversity conservation. A constant factor for the comparison between the two study areas is the watercourses and how they can be integrated into a framework for the sustainable development of the local community. Moreover the specific essay is to illustrate whether alternative spatial planning alternatives can be applied in the light of the theory of Resilience and Social Economy in a Countryside environment. We focus on spatial planning interventions and proposals that we believe can help upgrade the quality of life of rural residents while creating scale economies supporting the local economy and the income of people living in a wider area. The area where we propose the interventions is the Boeotian Kifissos, valley of Ancient Dorida (Prefecture of Fthiotida). Respectively, in an Urban Environment we focus on spatial interventions concerning the management and promotion of the Eschatia and Podonifti streams in order to unify wider areas of greenery near the centre of Athens. The first chapter introduces the aims and objectives of this paper and illustrates the structure of the sections. In the second and third chapter we refer to the methodological approach and the selection of the two study areas in Outdoor Environment and Urban Environment. Moreover we refer to the theoretical background, the concept of solidarity Social Economy is analyzed and the Model of Resilience and the Holling Adaptive Cycle are examined. The fourth chapter provides an overview of the current situation in the two wider examination areas of the Region of Central Greece and the Region of Attica, while the fifth and sixth chapters provide an analysis of the findings of the field research and proposals for alternative spatial planning actions. Through the analysis of the conclusions of the analysis of the questionnaire, they are located in the interconnection of nature and culture, highlighting the natural beauty through cultural paths for the projection of the history of the specific place and the interconnection of the triptych: history, culture, food / local products In the seventh chapter we propose spatial planning interventions that correspond by analogy to the degraded urban environment, focusing on the management and promotion of the Eschatia and Podonifti streams, within the Attica basin. It is noted, of course, that for the second case study no on-site investigation was carried out.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης, ΠΜΣ, κατεύθυνση Αστικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης, 2020