Library SitePandemos Repository
Pandemos Record
 

Προβολή στοιχείων εγγραφής

Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας  

Μεταπτυχιακές εργασίες  

 
Τίτλος:Βία, ιστορία, συνάντηση: η θεωρία του Μαρξ για την πρωταρχική συσσώρευση
Τίτλος:Violence, history, encounter: Marx’s theory of primitive accumulation
Κύρια Υπευθυνότητα:Καλαμπόκας, Γεώργιος Σ.
Επιβλέπων:Αγγελίδης, Μανόλης
Θέματα:
Keywords:Πρωταρχική συσσώρευση, καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής, Καρλ Μαρξ, Λουί Αλτουσέρ, συνάντηση, βία, περιφράξεις, ιστορία, φιλοσοφία της ιστορία, κράτος, πολιτική, αξία, αναπαραγωγή
Primitive accumulation, capitalist mode of production, Karl Marx, Louis Althusser, encounter, violence, enclosures, history, philosophy of history, state, politics, value, reproduction
Ημερομηνία Έκδοσης:2014
Εκδότης:Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:Αντικείμενο της παρούσας εργασίας είναι η θεωρητική προσέγγιση της πρωταρχικής συσσώρευσης στον Μαρξ ως θεωρίας για την ανάδυση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής. Ακολουθώντας το μαρξικό κείμενο αναζητούμε το θεωρητικό στάτους των κεντρικών εννοιών της μαρξικής ανάλυσης σε αυτό, εννοιών όπως η συνάντηση και η βία, όσο όμως και τη θεωρητική τους θέση στο πλαίσιο του μαρξικού έργου εν γένει. Εντοπίζοντας τις εντάσεις τόσο του ίδιου του μαρξικού κειμένου, όσο όμως κυρίως την ένταση ανάμεσα στην ανάλυση του Μαρξ για την πρωταρχική συσσώρευση και μια τελεολογική, ντετεμινιστική και παραγωγιστική προσέγγιση της ιστορίας και της διαδοχής των τρόπων παραγωγής, που απαντάται αλλού στο έργο του και αναδεικνύεται ως κυρίαρχη σε πολλές ερμηνείες του, αναζητούμε στην ανάλυσή του για την πρωταρχική συσσώρευση στοιχεία ανανέωσης της θεωρητικής υπόστασης του ιστορικού υλισμού και ορισμένων κεντρικών κατηγοριών του -όπως αυτής του τρόπου παραγωγής και της αξίας-, καθώς και της ιστορικότητάς τους. Αναζητούμε επίσης τις συνέπειες της εν λόγω μαρξικής προσέγγισης σε μια φιλοσοφική και θεωρητική προσέγγιση της ιστορίας και της πολιτικής. Θέση μας είναι πως σε αντίθεση με μια θεώρηση της ιστορίας ως μιας προδιαγεγραμμένης, εξελικτικής, σε τελική ανάλυση «ομαλής», διαδικασίας διαδοχής τρόπων παραγωγής μέσω της ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων -διαδικασίας όπως αυτή που ο ίδιος ο Μαρξ παρουσιάζει για παράδειγμα στον «Πρόλογο» του ’59-, στη μελέτη του της πρωταρχικής συσσώρευσης παρουσιάζει την ανάδυση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής ως μια μακρά διαδικασία κοινωνικού μετασχηματισμού, της οποίας τόσο η εκκίνηση όσο και η εξέλιξη είναι καθ’ όλα αστάθμητες και υπάγονται αποκλειστικά στον ταξικό ανταγωνισμό και τις νέες μορφές του που αυτός λαμβάνει. Στο επίκεντρο της ανάδυσης του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής ο Μαρξ θέτει τη συνάντηση των κοινωνικών μορφών που αναδύονται ιστορικά κατά την πρωταρχική συσσώρευση, καθώς και άλλων που έχουν ιστορικά αναδυθεί σε ανεξαρτησία μεταξύ τους. Η ειδική επενέργεια, ο επικαθορισμός της συνάντησης αυτών των κοινωνικών μορφών διαμορφώνει ιστορικά νέες παραγωγικές σχέσεις και έναν νέο τρόπο παραγωγής. Η βία για τον Μαρξ, βρίσκεται επίσης στην καρδιά της πρωταρχικής συσσώρευσης. Σε αντίθεση με μια συνήθη θεώρηση στο πλαίσιο του μαρξισμού, σύμφωνα με την οποία η βία δεν παίζει παρά δευτερεύοντα ρόλο στην ιστορική εξέλιξη, συνιστώντας απλώς την αναγκαία «τριβή» των κοινωνικών φαινομένων με την πραγματικότητα, φαινομένων που ως τέτοια υπακούν σε άλλους κανόνες, υποστηρίζουμε ότι ο Μαρξ αποδίδει στη βία έναν μετασχηματιστικό και θεμελιωτικό χαρακτήρα. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Μαρξ αναδεικνύει τον ρόλο του κράτους στην ανάδυση των καπιταλιστικών σχέσεων, δίνοντας μια νέα οπτική στη σχέση του πολιτικού με το οικονομικό στοιχείο κατά την ανάδυση του καπιταλισμού, σε άμεση αντίθεση με μια προσέγγιση που θα θεωρούσε το πολιτικό στοιχείο «έκφραση» του οικονομικού αποδίδοντάς στο δεύτερο απόλυτη αιτιακή πρωτοκαθεδρία. Αντιθέτως, εκτίμησή μας είναι ότι ο Μαρξ τονίζει ευθύς εξαρχής τη σημασία της κρατικής παρέμβασης και του πολιτικού, εξωοικονομικού, εξαναγκασμού στη διαμόρφωση των νέων σχέσεων κοινωνικής παραγωγής και την αναπαραγωγή τους.
Abstract:Object of this thesis is the theoretical approach of Marx’s theory of primitive accumulation as a theory of the emergence of the capitalist mode of production. Following Marx’s text we seek the theoretical status of Marx’s analysis’ central notions, such as encounter and violence, and also its theoretical place inside the overall Marxian work. Tracking Marx’s text’s internal tensions as well as the tension between Marx’s analysis of primitive accumulation and a teleological, determinist and productivist approach of history and of the success of the modes of production -an approach which can also be met elsewhere in Marx’s work and dominates many of its interpretations-, we try to acknowledge in his analysis of primitive accumulation elements that can renew the theoretical grounds of historical materialism and some of its most important categories –like the mode of production and value- as well as their historicity. We also seek the possible consequences of Marx’s view of primitive accumulation for a philosophical and theoretical approach of history and politics. Our thesis resides on the argument that contrary to an approach of history as a predefined, evolutionary, in the final analysis “smooth”, succession of modes of production that follows the growth of productive forces –a process like the one Marx himself presents in the 1859 “Preface”-, in his study of primitive accumulation he presents the emergence of the capitalist mode of production as a long process of social transformation, both the starting point and the progress of which are as such aleatory and subjected only to class struggle and its new emerging forms. Marx sets the encounter between social forms that have historically emerged during primitive accumulation, as well as between other social forms that have historically emerged independently from one another, right at the center of his analysis of the emergence of the capitalist mode of production. The specific interaction, the overdetermined encounter between these social forms, historically modulates new relations of production and a new mode of production. For Marx violence is also set at the very heart of primitive accumulation. Contrary to a usual theorization in Marxism according to which violence holds nothing but a secondary part in historical progress standing only as the needed “friction” of social phenomena with reality -phenomena that as such are determined by different laws-, we argue that Marx appoints a transformative and constitutive character to violence. In this framework, Marx also highlights the crucial part the state has to the emergence of capitalist relations giving a new approach to the relation between the political and economical element during the emergence of capitalism, as opposed to another usual Marxist approach that would consider the first to be only an “expression” of the latter attributing to the economic element an absolute casual primacy. Marx, contrary to that approach, highlights the significance of state intervention and of the political, extra-economical, coercion for the making of new relations of social production and their reproduction from the very beginning.
Περιγραφή:Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, ΠΜΣ, κατεύθυνση Πολιτική Επιστήμη, 2014
Περιγραφή:Βιβλιογραφία: σ. 96-102
 
 
Αρχεία σε Αυτό το Τεκμήριο:
Αρχείο Τύπος
11PMS_POL_EPI_IST_KalabokasGi.pdf application/force-download
 
FedoraCommons OAI Βιβλιοθήκη - Υπηρεσία Πληροφόρησης, Πάντειον Πανεπιστήμιο