Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Τον εικοστό πρώτο αιώνα, η έννοια των υβριδικών απειλών έχει γίνει ιδιαιτέρως δημοφιλής και έχει κυριαρχήσει στις ανησυχίες για την ασφάλεια των κρατών, δεδομένου ότι οι υβριδικές απειλές θολώνουν τις διαχωριστικές γραμμές μεταξύ πολέμου και ειρήνης. Το φαινόμενο χαρακτηρίζεται από τον συνδυασμό καλυμμένων και απροκάλυπτων, συμβατικών και ανορθόδοξων, στρατιωτικών και μη στρατιωτικών μεθόδων και πραγματοποιείται με συντονισμένο τρόπο σε πολλαπλούς τομείς. Η έννοια των “υβριδικών απειλών” στο πλαίσιο αυτής της εργασίας βασίζεται στην έννοια του “υβριδικού πολέμου” που έχει αναλυθεί εκτενώς στην ακαδημαϊκή βιβλιογραφία. Ο όρος “υβριδικές απειλές” θα χρησιμοποιηθεί ως όρος-ομπρέλα που περιλαμβάνει απειλές που κυμαίνονται από οργανωμένες ενέργειες κάτω από το όριο της επίσημης κήρυξης πολέμου με σκοπό την εκμετάλλευση συστημικών αδυναμιών των κρατών για την επίτευξη πολιτικών σκοπών, έως συνδυασμένες ενέργειες οι οποίες διεξάγονται σε εμπόλεμη κατάσταση και δεν περιορίζονται στο φυσικό πεδίο της μάχης. Σε αυτό το πλαίσιο, τίθεται το ερώτημα ποια είναι ακριβώς η έννοια των υβριδικών απειλών και σε ποιους τομείς εμφανίζονται οι υβριδικές απειλές στο σύγχρονο πολιτικό και στρατηγικό περιβάλλον. Σκοπός αυτής της εργασίας είναι να εξετάσει, να κατανοήσει και να αναλύσει τις υβριδικές απειλές και να παρουσιάσει τους τομείς στους οποίους ενεργούν οι υβριδικοί δρώντες για να επιτύχουν τους πολιτικούς και στρατηγικούς τους στόχους. Συγκεκριμένα, στο Μέρος Ι, η πρώτη ενότητα αναλύει τις υβριδικές απειλές ως γενική έννοια, περιγράφοντας το θεωρητικό πλαίσιο που εξηγεί την χρήση των υβριδικών απειλών στο πλαίσιο των διεθνών σχέσεων, τον ορισμό των υβριδικών απειλών και την πιθανή κλιμάκωση των ενεργειών σε υβριδικό πόλεμο. Η επόμενη ενότητα αυτού του μέρους εξετάζει την προέλευση και την εξέλιξη, τον ορισμό και τις διαστάσεις του υβριδικού πολέμου ως τη θεμελιώδη έννοια που αναλύεται στη βιβλιογραφία. Στο Μέρος ΙΙ της εργασίας γίνεται εκτενής αναφορά στους τομείς που εμφανίζονται και αλληλοεπιδρούν οι υβριδικές απειλές. Συγκεκριμένα, οι υβριδικές απειλές αφορούν τη χρήση συμβατικών και αντισυμβατικών μέσων στο επίπεδο του πολέμου και τρομοκρατίας και εγκληματικής συμπεριφοράς καθώς και την εφαρμογή διαφορετικών μέσων και μεθόδων στον πολιτικό και διπλωματικό, οικονομικό τομέα, στον τομέα πληροφοριών και μέσων ενημέρωσης, στον κοινωνικό τομέα, στον τομέα πληροφορικής, στον επιστημονικό και τεχνολογικό τομέα και τέλος στον νομικό τομέα. Το τελευταίο τμήμα αυτού του μέρους αναφέρεται στην θεωρία της αποτροπής ως θεμελιώδη στρατηγική για την αντιμετώπιση υβριδικών απειλών.
Abstract:
In the twenty-first century, the concept of hybrid threats has become very popular and it has dominated the security concerns of States as hybrid threats blur the lines between war and peace. The multiplicity of domains and the cross-domain effects of modern hybrid threats add a level of complexity to the portfolio of strategic options, namely the means by which strategic efforts can be achieved. The concept of “hybrid threats” in the context of this dissertation builds on the concept of “hybrid warfare” a phenomenon that has been analyzed extensively in academic literature, and the term is used as an umbrella term that encompasses activities ranging from interference to warfare. In this context, the question arises as to what the concept of hybrid threats is and how they are perceived and realized in postmodern politics and strategy. The purpose of this dissertation is to examine, understand, and analyze hybrid threats and to present the domains, both in the physical and conceptual dimension, that hybrid actors employ their actions to achieve their political and strategic goals. Specifically, Part I analyzes hybrid threats as an overarching concept by first delineating the theoretical framework that explains the use of hybrid threats in the context of international relations and the definition of hybrid threats as well as the potential escalation of hybrid threat actions to hybrid warfare. The next section of this Part examines the origins and evolution, definition, and characteristics of hybrid warfare as the foundational concept analyzed in the literature. Part II of the dissertation provides a comprehensive analysis of the domains that hybrid threat activity concerns, namely; in the physical dimension, hybrid threats employ conventional/regular and unconventional/irregular means of warfare, terrorism and criminal behavior, and in the conceptual dimension, hybrid threats target the political and diplomatic, economic, information and media, social, information technology, scientific and technological, and legal domains. The final section of this Part relates to deterrence theory and, in particular, cross-domain deterrence as a fundamental strategy for countering hybrid threats.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, ΠΜΣ Διεθνείς Σχέσεις και Στρατηγικές Σπουδές, 2022